นิคหิตสนธิ
เรื่องสุดท้ายแล้วสำหรับสนธิแล้วครับ
คืออะไร? และใช้อุปกรณ์อะไรบ้าง ไปดูกันเลยจ้ะ
ดูตารางประกอบเพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นนะจ๊ะ
นิคหิตสนธิ คือการเชื่อมคำระหว่างนิคหิตกับสระ หรือกับพยัญชนะ มี 4 วิธี คือ โลปะ อาเทสะ อาคมะ ปกติ
1) โลปะ ลบนิคหิต เมื่อสระหรือพยัญชนะอยู่หลัง ให้ลบนิคหิตข้างหน้า เช่น
ตาสํ + อหํ เป็น ตาสาหํ
อริยสจฺจานํ + ทสฺสนํ เป็น อริยสจฺจานทสฺสนํ
พุทฺธานํ + สาสนํ เป็น พุทฺธานสาสนํ
2) อาคมะ ลงนิคหิตใหม่ สระหรือพยัญชนะอยู่ข้างหลัง ลงนิคหิตอาคมได้บ้าง เช่น
จกฺขุ + อุทปาทิ เป็น จกฺขุํ อุทปาทิ
อวสิโร เป็น อวํสิโร
3) ปกติ คงนิคหิตไว้ตามเดิมไม่เปลี่ยนแปลง เช่น
-
ธมฺมํ จเร เป็น ธมฺมํ จเร
4) อาเทสะ แปลงนิคหิต มี 5 อย่าง คือ
– ถ้ามีพยัญชนะวรรคข้างหลัง แปลงนิคหิตเป็นพยัญชนะที่สุดวรรคบ้าง เช่น
เอวํ + โข เป็น เอวงฺโข
ตํ + ชาตํ เป็น ตญฺชาตํ
ตํ + ฐานํ เป็น ตณฺฐานํ
ตํ + ตโนติ เป็น ตนฺตโนติ
ตํ + ผลํ เป็น ตมฺผลํ
-ถ้ามี เอ หรือ ห ข้างหลัง แปลงนิคหิตเป็น ญฺ เช่น
ตํ + เอว เป็น ตญฺเญว
ตํ + หิ เป็น ตญฺหิ
-ถ้ามี ย ข้างหลัง แปลงนิคหิตกับ ย เป็น ญฺ แล้วซ้อน ญฺ เช่น
สํ + โยโค เป็น สญฺโญโค
สํ + โยชนํ เป็น สญฺโญชนํ
-ในสัททนีติปกรณ์ว่า ถ้า ล อยู่ข้างหลัง แปลงนิคหิตเป็น ลฺ เช่น
ปุ + ลิงฺคํ เป็น ปุลฺลิงฺคํ
สํ + ลกฺขณา เป็น สลฺลกฺขณา
–ถ้าสระอยู่ข้างหลัง ให้แปลงนิคหิตเป็น มฺ และ ทฺ เช่น
ตํ + อหํ เป็น ตมหํ
ยํ + อนิจฺจํ เป็น ยทนิจฺจํ
จบแล้วสำหรับเรื่องสนธิ หวังว่าจะไม่เบื่อกันก่อนนะครับ
เรื่องสนธิในข้อสอบนั้น มีความละเอียดและค่อนข้างเน้นหลักการสนธิ ฉะนั้น ต้องจดจำหลักการต่างๆ ในการสนธิ ทั้งสระสนธิ พยัญชนะสนธิ และนิคคหิตสนธิให้ดี โดยเฉพาะตัวอย่างที่ให้ไว้
ข้อสอบมักถามถึงชื่อสนธิบ้าง ให้ประกอบสนธิบ้าง หรือให้แยกรูปสนธิ เป็นต้น
ถ้าทำตามนี้ รับรองคะแนนเต็มไม่หนีไปไหน!!!