4 ข้อควรรู้เกี่ยวกับบาลี

บาลีคืออะไร ทำไมถึงเรียกบาลี เรียกอย่างอื่นได้ไหม

มาดู 4 ข้อควรรู้เกี่ยวกับบาลีกันครับ

บาลีไม่ใช่ภาษา

ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ภาษาในที่นี้ใช้ในความหมายว่าเป็นตัวแทนของชนชาติเช่น ภาษาไทย มีคนไทยเป็นคนพูดและก็ใช้ในประเทศไทย ภาษาจีน มีคนจีนเป็นคนพูดและก็ใช้ในประเทศจีน อย่างนี้เป็นต้น

ถ้าเราจัดอย่างนี้  บาลีก็ไม่ใช่ภาษาแน่นอน เพราะไม่มีคนบาลี ไม่มีประเทศบาลี

แล้วทำไมถึงเรียกบาลี?

จริงๆ นักวิชาการหลายท่านได้แสดงทรรศนะไว้หลายอย่าง โดยเฉพาะภาษาที่พระพุทธองค์ใช้ในการเผยแพร่ศาสนา แต่เราจะไม่ไปถึงขั้นนั้น แค่จะบอกว่าที่เรียกบาลีก็เพราะเรียกตามลักษณะของภาษา กล่าวคือบาลีหมายถึงภาษาที่รักษาพุทธพจน์ หรือคำสอนของพระพุทธเจ้านั่นเอง มาจากรากศัพท์ว่า ปาลฺ ที่แปลว่ารักษาจะเป็นภาษาอะไรก็ได้ ถ้ารักษาคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้ก็ถือว่าเป็นภาษาบาลี

ด้วยเหตุนี้แล จึงกล่าวว่าบาลีไม่ใช่ภาษา

บาลีไม่มีอักษร

บาลีถือว่าเป็นภาษาเสียง หรือเรียกว่า สัททภาษา คือมีแต่เสียงไม่มีอักษรของตัวเอง การไม่มีอักษรอาจเป็นข้อดีอย่างหนึ่งก็ว่าได้ เพราะไม่ยึดติดกับภาษาใดภาษาหนึ่ง ทำให้สามารถเผยแพร่ได้อย่างกว้างขวาง เช่น ภาษาบาลีในไทย เราก็จะใช้อักษรไทยในการบันทึก ถ้าคนที่ไม่ได้เรียนบาลีก็อาจจะอ่านได้ แต่แปลไม่ได้ ไม่เข้าใจความหมาย เพราะมันไม่ใช่ภาษาไทย เป็นแค่อักษรไทย

ในทำนองเดียวกัน บาลีเมื่อไปอยู่ในที่อื่นๆ เช่น พม่า กัมพูชา ลาว เป็นต้น ก็ใช้อักษรของประเทศนั้นๆ ในการบันทึก ส่วนที่เป็นที่เข้าใจโดยทั่วไปทุกชาติทุกภาษาสามารถอ่านได้เหมือนกันคืออักษรโรมัน

บาลีกับอังกฤษเป็นญาติกัน

จริงๆจะบอกว่าอังกฤษอย่างเดียวก็ไม่เชิง แต่ทั้งยุโรป เช่น ฝรั่งเศส เยอรมัน หรือแม้แต่รัสเซีย ก็ถือว่าเป็นเครือญาติกับภาษาบาลีทั้งหมด จัดอยู่ในตระกูลอินเดีย-ยุโรป เหมือนกัน

แต่ก่อนอาจจะมองว่าบาลีกับอังกฤษอยู่คนละซีกโลก แถมอังกฤษดูทันสมัยใช้ในชีวิตประจำวัน แต่บาลีดูโบราณแถมไม่ค่อยได้ใช้ด้วย ไม่น่าจะเกี่ยวข้องกันได้

รู้แล้วเปลี่ยนมุมมองใหม่ได้นะ ไม่แน่บาลีอาจจะช่วยให้เรียนอังกฤษเก่งขึ้นอีกก็ได้

บาลีทำให้รู้ภาษาไทยดีขึ้น

คงไม่เกินเลยไปถ้าจะบอกว่าภาษาไทยของเราได้รับอิทธิพลจากภาษาต่างประเทศ โดยเฉพาะบาลีกับสันสกฤต ไม่มีใครทำสถิติไว้ว่าคิดเป็นเปอร์เซ็นต์เท่าไหร่ แต่มากกว่าครึ่งของภาษาไทยเป็นบาลีสันสกฤตแน่นอน สังเกตได้จากรอบๆตัวเรานี่แหละ ชื่อคน อาคาร สถานที่ ถนนหนทางต่างๆ ล้วนปรากฏภาษาบาลีสันสกฤตทั้งนั้น คำบางคำเราใช้จนคิดว่ามันคือภาษาไทย

ดังนั้น การเรียนภาษาบาลีหรือแม้แต่สันสกฤต ช่วยให้เข้าใจภาษาไทยดีขึ้นอย่างแน่นอน

ทบทวนความจำซักนิดว่า บาลีนั้นไม่ใช่ภาษา ไม่มีอักษรของตัวเอง แถมยังเป็นญาติกับอังกฤษ ที่สำคัญเรียนบาลียังทำให้เข้าใจภาษาไทยดีขึ้นด้วย

รู้อย่างนี้แล้ว มาเรียนบาลีกันเถอะ!!!